راه‌ های جلوگیری و رفع تیرگی ناشی از آفتاب‌ سوختگی پوست

تابستان، فصل تفریح‌های خارج از خانه و لذت بردن از هوای آزاد است. اما در کنار این لذت‌ها، خطر آفتاب‌ سوختگی و تیرگی پوست ناشی از آن نیز افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر اثرات ظاهری، آفتاب‌ سوختگی می‌تواند عوارض جدی‌تری مانند سرطان پوست و ملانوما را به همراه داشته باشد. در این مقاله، به شما توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توانید از آفتاب‌ سوختگی جلوگیری کنید و در صورت بروز آن، بهترین راه‌های درمان را بیاموزید.

⁉️ آفتاب‌ سوختگی چیست؟

آفتاب‌سوختگی نوعی التهاب پوستی است که در اثر قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید ایجاد می‌شود و اغلب با علائمی مانند قرمزی پوست، درد و آسیب‌های پوستی همراه است. در واقع، این مشکل ناشی از تأثیر اشعه ماوراء بنفش (UV) بر پوست است که منجر به سوختگی و آسیب سلولی می‌شود.

لازم به ذکر است که آفتاب‌سوختگی فقط به حضور در ساحل یا استخر محدود نمی‌شود؛ بلکه فعالیت‌ های روزمره‌ ای مانند صرف ناهار در فضای باز، باغبانی یا حتی قدم زدن بدون استفاده از کرم ضدآفتاب مناسب، می‌تواند شما را دچار این عارضه کند.

تکرار آفتاب‌سوختگی‌های متعدد نه‌تنها باعث بروز نشانه‌های پیری زودرس پوست می‌شود، بلکه خطر ابتلا به سرطان پوست را نیز افزایش می‌دهد. با استفاده از روش‌هایی مانند مصرف ضدآفتاب با SPF مناسب، پوشیدن کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی، می‌توانید از پوست خود محافظت کرده و احتمال بروز آفتاب‌سوختگی را کاهش دهید.

✅ انواع آفتاب‌ سوختگی

متخصصان پوست، آفتاب‌ سوختگی را بر اساس شدت آسیب پوستی به دو نوع رایج تقسیم می‌کنند:

۱٫ آفتاب‌ سوختگی درجه یک

در این نوع، تنها لایه بیرونی پوست (اپیدرم) آسیب می‌بیند. معمولاً این نوع سوختگی طی چند روز تا یک هفته بهبود می‌یابد و آثار آن به‌سرعت محو می‌شود.

۲٫ آفتاب‌ سوختگی درجه دو

این نوع آفتاب‌ سوختگی شدیدتر بوده و به لایه میانی پوست (درم) آسیب می‌رساند. در اکثر موارد، تاول‌ هایی روی پوست ظاهر می‌شود که نیازمند مراقبت بیشتری است. بهبود کامل این نوع سوختگی ممکن است چند هفته طول بکشد و در برخی موارد، به درمان پزشکی نیاز پیدا کند.

🔴 علائم آفتاب‌ سوختگی

آفتاب‌سوختگی با احساس سوزش، گرما و حساسیت در پوست آغاز می‌شود. شدت علائم بسته به درجه سوختگی متفاوت است و شامل موارد زیر می‌شود:

۱️⃣ علائم آفتاب‌ سوختگی درجه یک

• تورم خفیف
• احساس گرما در ناحیه سوختگی
• حساسیت و درد در محل آسیب‌ دیده
• پوسته‌ پوسته شدن پوست پس از چند روز
• قرمزی پوست (به‌ویژه در افراد دارای پوست روشن)

در برخی موارد، این علائم ممکن است با نشانه‌ های عمومی زیر همراه باشد:

• سردرد
• خستگی
• تب خفیف
• حالت تهوع

۲️⃣ علائم آفتاب‌ سوختگی درجه دو

• تورم زیاد
• تشکیل تاول‌های دردناک
• تغییر رنگ در ناحیه سوختگی
• قرمزی شدید و ظاهر ملتهب پوست

همچنین، ممکن است با علائم گرمازدگی همراه باشد که عبارت‌اند از:

• گیجی و سرگیجه
• خستگی شدید
• تنفس سریع
• تب و سردرد
• گرفتگی عضلات
• حالت تهوع و لرز

⁉️ چرا آفتاب‌ سوختگی باعث تیرگی پوست و لک می‌ شود؟

پوست در اثر قرار گرفتن طولانی‌ مدت در معرض اشعه‌ های مضر خورشید، دچار آسیب می‌شود. تیرگی، لک‌های پوستی و حتی ایجاد اسکار (جای زخم) از عوارض شایع این آسیب هستند. دلایل اصلی بروز این مشکلات عبارتند از:

۱) کندن پوسته‌ ها

زمانی که پوست دچار آفتاب‌ سوختگی می‌شود، ممکن است پوسته پوسته یا باعث خشکی پوست شود. پوست زیرین در این مرحله تازه و حساس است و کندن پوسته‌ها می‌تواند به آن آسیب وارد کند و باعث ایجاد لک یا اسکار دائمی شود. بهترین روش این است که اجازه دهید پوسته‌ها به‌طور طبیعی بیفتند. اگر عجله دارید، می‌توانید در حمام با آب ولرم و لیف نرم، پوست را به آرامی تمیز کنید.

۲) آفتاب‌ سوختگی همراه با تاول

تاول‌های ناشی از آفتاب‌ سوختگی نیز می‌توانند به ایجاد لک یا اسکار منجر شوند. هرگز تاول‌ها را نترکانید و در صورت ترکیدن، از پماد آنتی‌بیوتیک و بانداژ نرم استفاده کنید تا از عفونت و تیرگی پوست جلوگیری شود.

بیشتر بخوانید: راه های جلوگیری از پیری زودرس پوست

⁉️ چطور از آفتاب‌ سوختگی پیشگیری کنیم؟

۱) روتین مراقبت پوستی مناسب

قبل از بیرون رفتن از خانه، روتین پوستی منظم و استفاده از محصولات مناسب، اولین گام در پیشگیری از آفتاب‌ سوختگی است. برخی از محصولات ضروری عبارتند از:

1. کرم آبرسان مخصوص پوست‌ های چرب برای افرادی که پوست چرب دارند.
2. کرم مرطوب‌ کننده صورت مخصوص پوست‌ های خشک برای پوست‌های خشک و حساس.
3. لوسیون بدن برند ورناتون که پوست را نرم و مرطوب نگه می‌دارد و از خشکی آن جلوگیری می‌کند.

۲) استفاده از کرم ضدآفتاب

همیشه از کرم ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ استفاده کنید. این کرم باید ۲۰ دقیقه قبل از خروج از منزل روی پوست زده شود و هر ۲ تا ۳ ساعت تمدید شود. در صورت شنا یا تعریق زیاد، تعداد دفعات استفاده را افزایش دهید.

۳) پوشیدن لباس مناسب

لباس‌های پوشیده و کلاه لبه‌دار می‌توانند از پوست در برابر اشعه خورشید محافظت کنند. همچنین استفاده از عینک آفتابی با قابلیت محافظت از UV برای جلوگیری از آسیب به پوست اطراف چشم ضروری است.

🩺 درمان تیرگی و لکه‌ های ناشی از آفتاب‌ سوختگی

اگر دچار آفتاب‌سوختگی شدید، اقدامات زیر می‌توانند به بهبود سریع‌تر پوست شما کمک کنند:

۱) کمپرس سرد

برای کاهش التهاب و خنک کردن پوست از کمپرس سرد یا بسته یخ استفاده کنید این روش به کاهش درد و جلوگیری از آسیب بیشتر کمک می‌کند.

۲) استفاده از لوسیون‌ های تسکین‌ دهنده

لوسیون‌های حاوی آلوئه‌ورا یا عصاره‌های طبیعی مانند بابونه می‌توانند پوست را مرطوب و تسکین دهند و از پوسته پوسته شدن پوست جلوگیری کنند.

۳) مصرف داروهای ضدالتهاب

داروهایی مانند ایبوپروفن یا آسپرین می‌توانند به کاهش قرمزی و التهاب کمک کنند البته این داروها باید طی ۲۴ ساعت پس از آفتاب‌سوختگی مصرف شوند.

۴) لایه‌ برداری پوست

بعد از بهبودی اولیه، از لایه‌بردارهای ملایم استفاده کنید تا سلول‌ های مرده پوست را حذف کنید و به روشن‌تر شدن تیرگی‌ها کمک کنید. توجه داشته باشید که این کار نباید در مرحله پوسته پوسته شدن پوست انجام شود.

۵) استفاده از کرم‌ های ضدلک

محصولاتی که حاوی ترکیبات روشن‌کننده مانند ویتامین C یا آربوتین هستند، می‌توانند لک‌های ناشی از آفتاب‌ سوختگی را کاهش دهند. این محصولات باید به‌طور مرتب استفاده شوند تا تاثیر مطلوبی داشته باشند.

✅ نکات پایانی

1. از کندن پوسته‌ها یا تحریک پوست آفتاب‌ سوخته خودداری کنید.
2. اگر علائم آفتاب‌سوختگی شدید مانند تاول‌ های بزرگ یا تب مشاهده کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
3. استفاده از محصولات مناسب مانند کرم‌های آبرسان و مرطوب‌کننده، لوسیون بدن و ضدآفتاب در طول روز به پیشگیری از مشکلات پوستی کمک می‌کند.
4. با رعایت این نکات و داشتن روتین پوستی مناسب، می‌توانید از آفتاب‌ سوختگی و عوارض آن جلوگیری کنید و پوستی سالم و شاداب داشته باشید.